Với sự phát triển của công nghệ hiện đại, nhiều loại cảm biến được ứng dụng trên ô tô để giúp người dùng dễ dàng theo dõi được trạng thái hoạt động và tình trạng của xe. Ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường, trên bảng táp lô ô tô sẽ phát ra các đèn cảnh báo và ký hiệu để tránh được những sự cố đáng tiếc trên hành trình đi.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu được ý nghĩa của các ký hiệu & đèn cảnh báo trên bảng tablo ôtô và liên tục gặp những trục trặc đáng tiếc vì không có cách xử lý đúng. Bởi vậy, dưới đây là ý nghĩa của các loại đèn, mức độ khẩn cấp và cách xử lý của người lái xe khi gặp cảnh báo trên bảng táp lô.
Đèn cảnh báo trên táp lô ô tô được xây dựng dựa trên quy tắc hoạt động của hệ thống đèn giao thông:
Các biểu tượng báo lỗi trên xe ô tô trên taplo là những ký tự khá quen thuộc với người lái xe ô tô. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm hết được những ý nghĩa của từng ký hiệu. Sau đây là toàn bộ các biểu tượng báo lỗi trên ô tô hiện nay.
Đèn cảnh báo phanh tay là một trong những loại đèn báo lỗi phổ biến và có ở gần như tất cả các loại xe ô tô. Nếu trên bảng điều khiển xuất hiện cảnh báo này, hãy kiểm tra lại phanh tay vì có thể bạn đã quên không nhả chúng trước khi bắt đầu di chuyển.
Trong trường hợp đèn tiếp tục báo trên bảng tablo ô tô, có thể do phanh bị cài đặt sai và xảy ra lỗi hoặc do công tắc/ cần gạt bị chỉnh lệch. Nếu đèn ở trạng thái bật tắt liên tục, có thể mức dầu phanh trong xi lanh đang ở mức thấp nghiêm trọng do rò rỉ gây tình trạng áp suất thủy lực mất cân bằng. Xe cần được kiểm tra mức chất lỏng và đổ thêm dầu để hệ thống hoạt động bình thường, nếu đèn vẫn sáng thì có nghĩa bình chứa xi lanh bị rò rỉ.
Vậy có thể tiếp tục lái xe khi ký hiệu đèn cảnh báo phanh vẫn bật? Việc này vô cùng nguy hiểm vì phanh là tính năng đảm bảo sự an toàn quan trọng nhất của ô tô. Khi gặp cảnh báo màu đỏ này, bạn nên giữ xe ở tốc độ thấp để tránh trường hợp phanh gấp. Hãy đỗ xe ngay khi gặp trạm sửa xe và nhờ nhân viên kiểm tra.
Đèn cảnh báo túi khí còn được gọi SRC (Supplementary Restraint System – Hệ thống hạn chế va đập bổ sung), là đèn cảnh báo có lỗi trong hệ thống túi khí. Túi khí đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho người lái xe, đặc biệt tránh chấn thương tối đa khi có tai nạn xảy ra.
Khi nhận thấy tốc độ xe giảm đột ngột trong các trường hợp va đập mạnh nhờ cảm biến túi khí, dòng điện sẽ kích nổ túi khí và bung ra do lượng khí Nitơ lớn giúp hạn chế lực va đập giữa đầu người lái và vô lăng. Ký hiệu đèn cảnh báo túi khí phát sáng lên bảng táp lô ô tô khi hệ thống túi khí đang có lỗi, khi đó chức năng trong bộ điều khiển túi khí không hoạt động và không đảm bảo an toàn khi lái xe.
Một số nguyên nhân gây nên tình trạng lỗi hệ thống túi khí ở xe như: điện áp bình ắc quy thấp, cáp túi khí vô lăng bị hao mòn, giắc cắm bị lỗi hoặc oxy hóa. Khi nhận thấy cảnh báo này trên bảng tablo ô tô, chủ xế cần đưa đến gara để kiểm tra và sửa chữa đến đảm bảo an toàn trong quá trình lái xe.
4. Đèn cảnh báo trợ lực lái điện
Đèn cảnh báo trợ lực lái điện, hay còn được gọi là đèn cảnh báo EPS hoặc EPAS cho biết hệ thống tay lái trợ lực đang có sự cố và bị vô hiệu hóa. Để hỗ trợ người lái xe xoay vô lăng dễ dàng, buồng hệ thống lái được trang bị thêm hệ thống tay lái trợ lực sử dụng bơm thủy lực hoặc bơm điện đưa dầu vào các buồng làm tăng độ nhạy giữa vô lăng và bánh xe.
Đối với hệ thống lái trợ lực thủy điện, nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến cảnh báo trên là do mức chất lỏng ở trợ lực lái thấp. Bạn chỉ cần thêm dầu trợ lực là đèn cảnh báo sẽ tắt. Tuy nhiên nếu có sự rò rỉ hoặc lỗi không ở mức dầu, bạn cần đưa xe đến gara sửa chữa để khắc phục sự cố.
Đối với hệ thống lái trợ lực điện, sự cố này có thể được giải quyết bằng cách tắt xe khoảng 30 giây và khởi động lại động cơ. Nếu đèn vẫn sáng, bạn cần đến sự can thiệp của những người có chuyên môn để hệ thống trợ lực hoạt động bình thường.
Vậy có an toàn lái xe khi ký hiệu đèn cảnh báo trên bảng tablo ô tô vẫn sáng? Câu trả lời là Không. Tốt nhất là bạn không nên sử dụng xe nếu sự cố chưa được khắc phục vì lúc này chiếc xe rất khó điều khiển và rất dễ xảy ra tai nạn.
5. Đèn cảnh báo nhiệt độ
Đèn cảnh báo nhiệt độ sẽ phát sáng khi động cơ quá nóng do phần nhiệt lượng từ quá trình cháy trong xilanh tỏa ra và sự ma sát giữa các chi tiết động cơ khi hoạt động. Nếu nhiệt độ tăng cao quá mức cho phép sẽ dẫn tới tình trạng ứng suất nhiệt lớn, mất tác dụng bôi trơn của dầu nhờn làm hỏng các chi tiết và dẫn đến tình trạng piston bị kẹt trong xi lanh gây cháy nổ ở động cơ xăng.
Nếu biểu tượng đèn cảnh báo nhiệt độ nước làm mát phát sáng, những nguyên nhân cần chú ý đến như: xe quá nặng, lên dốc dài, thiếu nước làm mát hoặc hệ thống làm mát đang gặp sự cố. Bởi vậy, bạn cần đỗ xe ở nơi có bóng râm và mở nắp ca pô để khí nóng thoát ra ngoài. Khi nước còn sôi, tránh tắt máy và để ở chế độ không tải vì nếu không sẽ làm nước bị tắc nghẽn, đồng thời quạt không chạy khiến nhiệt độ nước sôi càng cao.
6. Đèn báo áp suất dầu
Đèn báo áp suất dầu sẽ phát sáng khi áp suất dầu động cơ ở mức quá thấp hoặc quá cao so với mức bình thường vào khoảng 2 – 4kg/cm2. Áp suất dầu phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường hoạt động của động cơ, chỉ số áp suất nhớt giảm khi quá nhiệt độ quá nóng và ngược lại.
Khi áp suất tăng quá cao, kim chỉ ở vạch đỏ sẽ hiện lên, ngược lại áp suất dầu đang xuống thấp khi đồng hồ đo áp suất gần như chạm tới 0, đồng thời biển báo cũng xuất hiện. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do bơm dầu hoặc thay truyền động cơ bị mài mòn, rò rỉ động cơ, dầu già mất độ nhớt hoặc không đủ dầu trong hệ thống.
Khi nhận thấy ký hiệu đèn báo áp suất dầu bật sáng trên bảng đồng hồ trung tâm ô tô, bạn cần dừng xe càng sớm càng tốt vì hiện tượng này cực kỳ nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến đệm và gioăng của động cơ. Tiến hành kiểm tra tình trạng rò rỉ dầu dưới gầm xe, xem mức dầu và đổ đầy nếu cần.
7. Đèn cảnh báo lỗi ắc quy
Khi biểu tượng đèn ắc quy trên bảng táp lô xe hơi phát sáng, pin đang không được sạch vì có thể đã có sự cố trục trặc ở hệ thống ắc quy hoặc hệ thống máy phát. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do cáp nối ắc quy bị đứt, bào mòn hoặc do bộ phận điều khiển điện thế có vấn đề dẫn đến tình trạng xe không nổ máy được.
Xe của bạn vẫn hoạt động bình thường cho đến khi hết pin. Vì vậy, cần giải quyết vấn đề này nhanh chóng. Lưu ý là bạn cần tắt máy hoàn toàn trước khi tháo ắc quy để tránh hệ thống xe bị chết càng khiến tình trạng thêm tồi tệ. Tiến hành sạc ắc quy đầy hoặc mang ra gara nếu biểu tượng vẫn tiếp tục phát sáng.
8. Đèn cảnh báo động cơ khí thải
Đèn báo lỗi động cơ là đèn báo lỗi liên quan tới các chi tiết máy bên trong hệ thống làm việc của xe, bởi vậy hiểu được nguyên nhân báo lỗi và cách xử lý rất quan trọng. Khi hệ thống OBD II của xe nhận thấy có vấn đề về khí thải, đèn Check Engine sẽ bật sáng hoặc nhấp nháy liên tục.
Hệ thống OBD II có nhiệm vụ phát hiện sự biến đổi của lượng khí thải trong xe. Lúc này, bộ nhớ máy tính sẽ lưu trữ một mã sự cố và sẽ bật đèn cảnh báo khi sự biến đổi bất thường này vẫn tiếp diễn trong lần lái xe tiếp theo. Bởi vậy, bạn có thể sử dụng bộ công cụ quét vào đầu nối chẩn đoán trên xe để phát hiện nguyên nhân gây ra lỗi.
Các nguyên nhân thường gặp nhất dẫn đến đèn cảnh báo động cơ phát sáng như: hỏng dây cao áp hoặc bộ chia điện, hỏng bugi, hỏng cảm biến đo gió, hỏng van hằng nhiệt, nắp xăng hở, hỏng bộ lọc khí thải, cảm biến oxy không hoạt động, hỏng van điều khiển lọc khí,…
Đèn báo động cơ nếu không cùng xuất hiện với những cảnh báo khác thì bạn vẫn có thể tiếp tục cuộc hành trình vì vấn đề không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, bạn cần đưa xe đến gara ngay khi có thể để tránh gây ra những thiệt hại nặng hơn, có thể không thể sửa chữa được cho động cơ của bạn.
9. Đèn cảnh báo bộ lọc hạt diesel
Đèn cảnh báo bộ lọc hạt diesel còn được gọi là DPF, đèn chỉ xuất hiện trên các xe sử dụng dầu diesel và đang có hiện tượng xuất hiện cặn ở bộ lọc dầu hoặc một vài sự cố khác. Bộ lọc diesel được sử dụng trong động cơ để tách nước và nhiên liệu tránh sự mài mòn quá mức cho động cơ. Phần nước được lọc cần được lấy ra để tránh không lẫn vào nhiên liệu và đi vào hệ thống.
Ký hiệu đèn cảnh báo bộ lọc hạt dieselKý hiệu đèn cảnh báo bộ lọc hạt diesel
Bởi vậy, bộ nhiên liệu được trang bị thêm cảm biến để cảnh báo cho người sử dụng khi mức chất lỏng đạt ngưỡng. Bạn chỉ cần mở van dưới đáy để nước tự động thoát ra. Tuy nhiên, nhiều xe có bộ lọc tự động thoát nước. Bởi vậy nếu đèn cảnh báo sáng, bạn cần đưa xe kiểm tra xe càng sớm càng tốt vì có thể van xả bị tắc.
Bạn vẫn có thể sử dụng trong trường hợp khẩn cấp khi đèn cảnh báo sáng, tuy nhiên bộ lọc cần được rút nước nhanh chóng để nước không rò rỉ vào động cơ gây thiệt hại cho hệ thống.
10. Đèn báo áp suất lốp ở mức thấp
Đèn báo áp suất lốp ở mức thấp, còn được gọi là đèn báo TPMS với biểu tượng hình móng ngựa kèm dấu chấm than bên trong, có tác dụng cảnh báo áp suất lốp đang ở mức thấp. Tình trạng này diễn ra khi lốp xe của bạn đang bị thiếu hơi hoặc đang có vấn đề trục trặc có thể dẫn đến tình trạng hao mòn, nguy hiểm hơn là nổ lốp.
Đèn báo áp suất lốp ở mức thấpĐèn báo áp suất lốp ở mức thấp
Nếu vẫn tiếp tục lái xe khi áp suất lốp ở mức thấp, bánh xe sẽ giảm khả năng bám đường, đồng thời lốp xe nhanh mòn và nhanh hỏng. Trong trường hợp cần phải sử dụng khẩn cấp, hãy cố gắng duy trì tốc độ bình thường, tránh phanh gấp và chọn những cung đường bằng phẳng.
11. Đèn cảnh báo phanh chống bó cứng
Đèn cảnh báo phanh chống bó cứng ABS (Anti-lock Brake System) giúp người lái xe phát hiện lỗi trong hệ thống phanh thông minh có nhiệm vụ giảm tốc độ cho xe hoặc dừng xe một cách an toàn, ngăn ngừa tình trạng hãm bánh xe khi phanh khẩn cấp.
Đèn cảnh báo phanh chống bó cứngĐèn cảnh báo phanh chống bó cứng
Nguyên nhân có thể do cảm biến ở bánh xe, dây dẫn bị đứt hoặc một số chi tiết bị hư hỏng như: lỗi cầu chì trên hệ thống ABS, lỗi cảm biến tốc độ bánh xe, lỗi do roto của cảm biến ABS, hộp ECU bị hỏng, bộ chấp hành thủy lực gặp sự cố,…
Nếu ký hiệu đèn ABS trên bảng điều khiển bật sáng khi đang lái xe, bạn vẫn có thể sử dụng phanh bình thường nhưng không có sự trợ giúp của hệ thống phanh thông minh nên không thể đảm bảo an toàn cao nhất. Bởi vậy, người lái xe nên giữ khoảng cách và ổn định tốc độ khi di chuyển và đưa đến gara kiểm tra càng sớm càng tốt.
12. Đèn cảnh báo hệ thống cân bằng điện tử
Hệ thống cân bằng điện tử ESC đảm bảo sự an toàn cho người lái xe trong trường hợp mất kiểm soát thông qua hệ thống phanh và công suất động cơ. Nếu đèn ESC bật sáng trên bảng táp lô ô tô, hệ thống đã bị vô hiệu hóa do trục trặc bên trong hoặc bạn đã vô tình tắt nó bằng tay.
Bạn thử dừng xe và khởi động lại động cơ, nếu đèn vẫn sáng trên bảng đồng hồ trung tâm ô tô thì nên đưa xe đến gara để kiểm tra vì ESP là một tính năng quan trọng đảm bảo an toàn khi lái xe.
13. Đèn cảnh báo má phanh
Đèn cảnh báo má phanh đèn báo lỗi khi bộ phận cảm biến phát hiện má phanh xe của bạn quá mỏng. Biểu tượng đèn cảnh báo sẽ bật sáng trên táp lô xe hơi trước khi má phanh trở nên quá mỏng để bạn có thời gian thay. Bởi vậy, bạn nên thay chúng càng sớm càng tốt tránh dẫn đến tình trạng quá hao mòn.